Tại sao lại có gió? Nguyên nhân sâu xa cũng như mức độ hình thành của gió sẽ được bật mí chính xác ngay dưới đây. Từ đó, chúng ta sẽ có cái nhìn sâu hơn về tầm quan trọng của gió trong việc điều hòa khí hậu và tác động đến môi trường sống. Hãy cùng khám phá ngay nhé!
Hiện tượng gió và các cấp độ hình thành
Trước khi bắt đầu tìm hiểu nguyên nhân tại sao lại có gió, chúng ta cần biết gió là hiện tượng thiên nhiên thường thấy trong cuộc sống hàng ngày, là các luồng khí dịch chuyển trong không gian với quy mô lớn. Gió bao gồm nhiều cấp độ:
- Gió cấp độ 0 – 4: Chỉ là luồng không khí nhẹ nhàng, có thể có bụi bay.
- Gió cấp độ 5 – 7: Bắt đầu hình thành vùng áp thấp nhiệt đới và sóng biển nổi.
- Gió cấp độ 8 – 9: Gọi là bão nhiệt đới, có thể gây thiệt hại cho cây trồng, mái nhà và biển động mạnh.
- Gió cấp độ 10 – 12: Gọi là bão, có thể gây biển động dữ dội với sóng cao từ 7 – 9m.
- Gió cấp độ 13 – 14: Có sức tàn phá lớn, và mắt bão đã rõ ràng.
- Gió cấp độ 15 – 17: Được coi là siêu bão với sức phá hoại cực lớn, có thể chìm tàu có trọng tải lớn.
- Gió cấp độ 18 – 19: Siêu bão cuồng phong, có thể phá hủy các cấu trúc yếu kém và gây sóng biển cao hơn 20m.
- Gió cấp độ 20 – 30: Được coi là mức nguy hiểm tối đa, có thể “xóa sổ” hoàn toàn một khu vực hay địa phương.
Các nguyên nhân tại sao lại có gió
Gió được nghiên cứu là sự di chuyển của không khí. Nó được tạo ra bởi sự khác biệt trong áp suất không khí giữa các vùng khác nhau trên Trái Đất. Có một số nguyên nhân quan trọng đằng sau sự hình thành và di chuyển của gió mà những người yêu thích thiên văn học cần nắm.
Sự không đồng nhất về nhiệt độ
Sự không đồng nhất về nhiệt độ trên bề mặt Trái Đất là nguyên nhân gây ra áp suất không khí khác nhau và cũng lý giải tại sao lại có gió. Không khí nóng có xu hướng nâng cao, tạo áp suất thấp. Ngược lại, khi khí lạnh có xu hướng lún xuống và tạo áp suất cao.
Tại sao lại có gió? Vì tác động từ ánh sáng mặt trời
Ánh sáng mặt trời sẽ càng gắt hơn tại các vùng xích đạo gần, tạo ra sự nóng lên và làm tăng nhiệt độ của không khí. Khi không khí nóng lên, nó sẽ tăng lên và di chuyển về phía các vùng có nhiệt độ thấp hơn. Hiện tượng này gây ra sự hình thành của gió xích đạo, như gió cát Sahara hay gió xích đạo Đông Nam Á.
Địa hình kết hợp với bề mặt của Trái Đất
Sự khác biệt về địa hình cũng như bề mặt của Trái Đất cũng góp phần giải thích tại sao lại có gió. Các bề mặt như biển, núi, rừng và sa mạc có khả năng nắng nhiều hoặc hấp thụ nhiệt khác nhau, làm thay đổi nhiệt độ của không khí xung quanh. Chính điều này đã tạo ra sự chuyển động của không khí, tạo ra các hệ thống gió, như gió biển, gió núi và gió sa mạc.
Do chênh lệch áp suất
Sự chênh lệch áp suất giữa các vùng có thể được tạo ra bởi các yếu tố như tác động của địa hình, sự di chuyển của hệ thống thời tiết, hiện tượng như áp suất thấp và áp suất cao. Sự chênh lệch áp suất này tạo ra sự chuyển động của không khí là nguyên nhân tại sao lại có gió.
Các loại gió chính ở Việt Nam
Các loại gió phổ biến ở Việt Nam được phân loại dựa trên hướng gió và đặc điểm của chúng. “Tại sao lại có gió?” là một câu hỏi thú vị. Dưới đây là mô tả các loại gió đó và lý do tại sao chúng xuất hiện.
Gió Tây ôn đới
Đây là loại gió thường có hướng chủ yếu từ Tây sang Đông, với hướng Tây Nam ở bán cầu Bắc và hướng Tây Bắc ở bán cầu Nam. Thổi từ khu áp cao cận nhiệt đới đến các khu áp thấp ôn đới. Phạm vi hoạt động ở vĩ độ trung bình từ 35 – 36 độ và thường mang theo độ ẩm cao và lượng mưa lớn. Sự xuất hiện của gió Tây ôn đới liên quan đến sự chênh lệch áp suất và nhiệt độ giữa các khu vực khác nhau trên trái đất.
Tại sao lại có gió mùa?
Gió mùa được tạo ra bởi sự chênh lệch nhiệt độ và áp suất giữa đại dương và lục địa theo mùa. Hướng gió có thể từ Tây sang Đông hoặc từ Đông sang Tây tùy theo mùa.
Gió mùa thường xuất hiện ở các đới nóng như Đông Nam Á, Nam Á, Đông Bắc Úc, Đông Phi và một số nơi khác có vĩ độ trung bình. Lý do tại sao lại có gió mùa liên quan đến sự thay đổi mô hình nhiệt độ và áp suất giữa biển và đất liền theo mùa. Điều này tạo ra luồng gió từ các khu vực có áp suất cao đến các khu vực có áp suất thấp.
Gió Mậu dịch (hay gió Tín phong)
Đây là loại gió thường xuyên thổi từ khu áp cao cận nhiệt đới gần xích đạo về phía Đông. Hướng chủ yếu của gió Mậu dịch là Đông (Đông Bắc – Tây Nam ở bán cầu Bắc và Đông Nam ở bán cầu Nam). Lý giải “Tại sao lại có gió Mậu dịch” là do sự chênh lệch nhiệt độ, áp suất giữa vùng áp cao ở xích đạo và vùng áp thấp ở vùng cận nhiệt đới.
Tóm lại, hiểu rõ nguyên nhân tại sao lại có gió và mức độ hình thành của nó sẽ giúp chúng ta có cái nhìn rõ hơn về sự biến đổi khí hậu, ảnh hưởng của gió đối với môi trường sống. Hy vọng những thông tin của VIAGTB chia sẻ hữu ích với bạn đọc muốn khám phá thiên văn học!
